Ağaç Budama şekilleri nelerdir?
Budama şekilleri nelerdir? sorusuna kısaca şu şekilde cevap verebiliriz. Budama işlemleri farklı amaçlar doğrultusunda yapılmaktadır. Şehir içerisinde bulunan ağaçların budama işlemi ya da meyve ağaçlarının budaması aynı doğrultuda aynı yöntemler ile yapılmaz. Ağaç budama işlemi yapılacağı zaman her ağaç kendi durumuna göre değerlendirilip ona göre işlem uygulanmalıdır. Normal ağaçlar ile meyve ağaçlarının budama şekilleri aynı değildir. Ağaçlarda uygulanan budama şekilleri farklıdır. Ağaç budama işlemini yapmak oldukça bilgi gerektiren bir uygulamadır. Budama şekilleri durumunu belirleyende ağaçların türleri ve durumlarıdır. Ağaç Budama şekilleri nelerdir? Oldukça detaylı ve bilgi gerektiren bir işlem olduğu için de ağaç budama konusunda uzman kişiler tarafından yapılmalıdır. Yanlış yapılan ağaç budama işlemleri ağaçların zarar görmesine hatta zaman içerisinde ölmelerine bile neden olabilir. Genel olarak ağaç budama şekilleri şu sınıflara ayrılmaktadır.
- Şekil budaması
- Ürün budaması
- Gençleştirme budaması
- Verim budaması
Bu budama şekillerinde uygulama yapılacağı zaman uygulama esnasında dikkat edilmesi gereken birçok husus bulunmaktadır. Kısaca budama tekniklerini açıklamak gerekir ise şu şekilde açıklayabiliriz.
Verim budaması
Verim budaması meyve ağaçlarında uygulanan budama teknikleridir. Meyve ağaçlarının daha iyi ürün vermesi için uygulanan budama tekniğidir. Verim budama tekniği ağaçlara uygulanacağı zaman bu alanda uzman kişiler tarafından yapılmalıdır. Şekil verme işlemi tamamlanan ağaçlar gerekli sulama ve gübreleme ile vegetatif ve generatif faaliyete geçerler. Verim budaması Bu şekilde ağaçlarda fizyolojik bir denge kurulmuş olur. Kurulan bu dengenin uzun süre muhafaza edilmesi gerekir. Bu amaca ancak gereği gibi yapılan bir verim budaması ile ulaşılabilir. Meyve ağaçları çevreyle ilgili şartlar, bakım ve üzerine aşılı bulunduğu anacın etkisinde gelişir ve meyve verir. Bu nedenle bahçede uygulanan bakım işlerinin meyve ağaçlarının isteklerine göre yapılması gerekir. Bunlardan özellikle şekil ve verim budaması özenle uygulanmalıdır.
Şekil budaması
Şekil budaması tekniği de meyve ağaçları ile kentsel ağaçlarda oldukça fazla kullanılan bir budama tekniğidir. Şekil budama tekniği uygulanacağı zaman kullanılacak olan aletlere çok dikkat edilmelidir. Özellikle büyük ağaçların budama işlemi esnasında sepetli vinçler kullanılmalıdır. Ana dallar tek tek ele alınmalı, bunlar üzerinde dikine büyüyen birbiri üzerine gelen dallar var ise çıkartılmalıdır. Ayrıca yardımcı dallar arasında fazla uzayanlar bulunuyorsa bunlar kısaltılmalıdır. Şekil budaması Meyve ağaçları yaşlandıkça veya sürgün gelişmeleri yetersiz olmaya başlayınca daha şiddetli budanmaları gerekir. Yani kesmeler daha kısa olmalı, bükülmüş ve eğilmiş dalların büyük bir kısmı çıkartılmalıdır. Meyve dallarından bir kısım özellikle yaşlı olanları kesilerek atılır. Bu şekilde, böyle dalların yemlenmesine çalışılır. Ana veya yardımcı dallardan çıplaklaşmaya yönelenler kısa kesilerek boş yerlerde yeni dalların oluşturulmasına çalışılır. Bir ana veya yardımcı dal üzerinde fazla miktarda meyve dalı oluşmuş ise bunlar arasında seyreltme yapılır. Şekil budaması Yani iyi gelişmiş ve iyi güneş alanlar bırakılır, diğerleri çıkartılır. Ancak bu işlem uygulanırken dalların çıplaklaşmamalarına özellikle dikkat edilir. Kuru, hastalıklı veya zayıflamış dallar diplerinden kesilerek çıkarılır. Verim budamasında dal bükme ve eğmelerine yer verilmemeli dallar ancak bağ olarak kullanılmalıdır. Meyve ağırlığı nedeni ile eğilerek açıları genişlemiş dallar diğer dallara bağlanarak eski hallerine getirilir.
Gençleştirme budaması
Gençleştirme budaması tekniği genel olarak bütün ağaçlara uygulanabilecek bir budama tekniğidir. Zaman içerisinde yaşlanan özelliği kaybeden bütün ağaçlara uygulanması gereken bir budama tekniğidir. Gençleştirme budaması ile ağaçların daha uzun süre sağlıklı bir şekilde yaşamalarını sağlarlar. Bundan dolayı ağaçlar için hayati öneme sahip bir budama tekniğidir. Bu budama ağaçlarda yeniden kuvvetli sürgünler oluşturarak yeni bir taç oluşması için yapılır. Ağaç Budama şekilleri nelerdir? Böylece ağaçta verimi yeniden arttıracağı gibi meyve kalitesi de iyileştirilmiş olur. Gençleştirme budaması yapılırken şu noktaların göz önünde tutulması gerekir. Gençleştirme budamasında çevreyle ilgili şartlarında büyük etkisi vardır. Gençleştirme budaması Örneğin sıcak ve kurak iklimlerde ağaçların şiddetli budamalara karşı dayanmaları nemli iklimlere göre daha azdır. Aynı şekilde zayıf topraklar üzerinde yetişen meyve ağaçları şiddetli budamalara dayanamazlar. İhtiyarlamış ve ekonomik ömrünü tamamlamış ağaçlarda gençleştirme budaması yapılmaz. Gençleştirme budaması Çünkü bunlar şiddetli budamanın etkisiyle iyice güçten düşer ve çabucak ölür. Gençleştirme budamasında dal kesimleri çok olduğundan değişik meyve türlerinin bu şiddetli budamaya karşı dayanma güçleri dikkate alınır. Gençleştirme yapılacak ağaçların ana dalları ve gövdeleri üzerinde birçok obur dallar, kuvvetli sürgünler oluşur. Bunlardan yalnız yeni tacın oluşumu için gerekli olanlar bırakılır, diğerleri tamamen çıkarılır. Gençleştirme budamasında önce kurumuş, sık ve birbiri üzerine gelen dallar çıkarılır.
Gençleştirme budaması ne zaman yapılır?
Ağaç budama Geri kalan dallarda kısa budamalar yapılarak ağacın tacı küçültülmüş ve yeniden kuvvetli sürgün oluşumu sağlanmış olur. Gençleştirme yapılan meyve bahçelerinde ağaçlar şiddetli kesim sonucu zayıf düşeceğinden bahçe toprağı iyice işlenmeli ve bolca gübrelenmelidir. Yaz budaması kış budamasını tamamlamak veya düzeltmek amacıyla yapıldığı gibi bazı bölgelerde ışıklanmayı arttırmak amacıyla da yapılır. Şehir içerisinde bulunan kent ağaçları ile meyve yetiştirme amaçlı yetiştirilen ağaçların budama teknikleri ve budama şekilleri aynı değildir. Budama şekilleri nelerdir? Budama şekillerini belirleyen en önemli faktör budamanın hangi amaç ile yapıldığıdır. Sağlıklı ve kaliteli bir ağaç budama işlemi içinde ağaçların fizyolojik özelliklerini iyi bilmek gerekmektedir. Tekniğine uygun başarılı bir ağaç budama işlemi yapabilmek için iyi ağaç budama konusunda iyi bir eğitim almış, yetiştirilmiş kişilere ve doğru ekipmanlara ihtiyaç vardır. Ağaç budama işlemi yapılacağı zaman ağaca istenilen şekli vermek için özellikle büyük ağaçların şekil budaması yapılacağı zaman vinçler ile budama işlemi yapılmalıdır. Budama şekilleri ağaçlara uygulanacağı zaman budama zamanı geçirilmemeli zamanında işlem yapılmalıdır. Ağaç budama işlemleri zamanında yapılmazsa ağaçlarda bulunan dallar gereğinden fazla kalınlığa ulaşabilir ve bu durumda budama işlemi esnasında büyük budama yaralarına neden olur. Büyük olan budama yaraları da geç iyileşme gösterir. Bu durumda ağaçların sağlığı açısından tehlikelidir. Budama şekilleri ağaçlara uygulanacağı zaman budama yaralarına mutlaka budama macunu sürülmelidir.